Boyterak, 2019

Aybek Samakov, Zulya Yesentaeva, Norinbek Qozibekov, Dinara Qanibek qizi

Installyasiya 

Sirdaryo quyi oqimidagi  daryo, kanal va ariqlar bo‘ylab zich qamishzorlar uchraydi. Mahalliy aholi xo‘jaligi va iqtisodida qamish muhim ahamiyat kasb etgan. Aholi tilida yozgi qamish «pshen» deb nomlanib, xonaki  chorvachilikda yem-xashak sifatida foydalaniladi. «Pashin» yoki «shom» deb nomlangan qishgi qamish qalin bog‘lam qilinib, qurilishda ishlatiladi. Uyning devorlari pashin bilan to‘ldiriladi, bir qator qilib terilgan qamish bog‘lamlari esa to‘sin vazifasini bajaradi. Hozirda qamishni “eski” va “urfdan qolgan” qurilish materiali deb hisoblaydiganlar birmuncha ko‘payib bormoqda.

Masalan, “pashinli” uylarning egalari uning ortidan kredit ololmaydilar. Ko‘pchilik esa pishgan g‘ishtdan uy qura boshladi, eshiklarni esa metall qoplamalardan tayyoralashadi. Bunday o‘zgarishlar “rivojlanish” sifati tarzida qabul qilinmoqda. Holbuki, “rivojlangan” mamlakatlarda uylarni g‘isht va metalldan ko‘ra qamishga o‘xshagan ekologik materiallardan foydalanish keng urfga aylanmoqda. Mustaqil Qozog‘istonning ramzlaridan biri bo‘lgan – Boyterak nusxasi qamishdan yasalib, qamishni kelajakda qurilish materiali sifatida o‘z o‘rniga ega, degan g‘oyani ilgari suradi.

K. Mambetaliev nomidagi Norin davlat tarixiy-etnografik muzeyi kolleksiyasidan

baiterekup-1024x682-1.jpg